امروزه تالک با اکسید تیتان رقابت می نماید. حدود 8.5 درصد تالک تولیدی جهان به عنوان ماده پرکننده و رنگی در صنعت رنگ سازی استفاده میشود. خواص مهم تالک در رنگ عبارت است از نرمی ، ضریب پخش خوب ، خنثی بودن در مقابل محلولها و وزن مخصوص کم.
بایگانی برچسب: s
تعریف اولیه از تالک
کانی تالک از هیدرات منیزیم و سیلیکات تشکیل شده است، طبق جدول موس سختی این کانی برابر با 1 است و در پایین جدول قرار دارد و نرمترین کانی است و میتوان با ناخن روی آن خراش ایجاد کرد. تالک یک کانی دگرگون است که از دگرگونی کانیهایی مانند سرپانتین، اولیوین، پیروکسن و آمفیبول در حضور دیاکسید کربن و آب تشکیل میشود، که در این صورت آن را کربنگیری تالک یا تالک کربناتی مینامند. تالک در اثر واکنش آبپوشی یونها و کربنگیری سرپانتین تشکیل میشود. ورقههای كوچك تالك قابل انعطاف ولی غیرقابل ارتجاع است، هادی خوبی برای حرارت نیست و هنگامی که آن را لمس میکنیم احساس میکنیم که چرب است. این کانی در آب حل نمیشود ولی بسیار کم در کانیهای اسیدی حل میشود و در شعله ذوب نمیشود.
اکتشاف و استخراج کانسار های تالک در ایران قدمت چندانی ندارد وبه سال 1345 شمسی برمی گردد. نخستین معدن تالکی که شناسایی شده و برای آن گواهی کشف صادر گردیده ، معدن تالک ده موسی است.متعاقب آن ، اکتشافات دیگری در زمینه شناسایی تالک و بهره برداری از آنها صورت گرفت.ولی با وجود این، تا پیش از سال1364 بررسی زمین شناسی واکتشافی منظمی روی هیچ یک از معادن تالک کشور صورت نگرفت.در واقع به محض اکتشاف ذخیره قابل قبول، پس از دریافت گواهینامه کشف ، عملیات اکتشافی تعطیل می شد وشروع به بهره برداری واستخراج به صورت غیر اصولی کردند.
کاربرد تالک در تولید سرامیک
از تالک به دلیل دارا بودن نقطه ذوب بالا و ضریب انبساط و انقباض دمایی مناسب، ضریب پخش خوب در ساخت سرامیک استفاده می شود. این خصوصیات باعث می شود تا درجه حرارت پخت سرامیک کاهش یابد. در واقع از تالک با توجه به هدایت گرمایی بالا، مقاومت دیالکتریک بالا و هدایت الکتریکی کم تالک و ارزانی قیمت آن در تولید انواع مخصوص سرامیک و چینی الکتریکی استفاده میکنند. در سال 2011 ، در حدود 17 % تالک مصرفی در ایالات متحده در صنایع تولید سرامیک از قبیل حمام، ابزارهاي الکتریکی، کاشی و سرامیک، سفال و چینی استفاده شد. استفاده از تالک در صنایع سرامیک موجب افزایش استحکام محصول نهایی می شود.
تالک در لاستیک سازی
تالك در لاستيك سازي دو مورد مصرف دارد. يكي بعنوان عايق جهت جلوگيري از چسبيدن تيوپ به قالب و ديگري بعنوان پركننده. در حال حاضر در ايران به جاي تالك به منظور پركنندگي از پودر كربنات كلسيم استفاده ميگردد ولي در قالبگيري تيوپ از تالك استفاده ميشود. طي نامه رسمي شركت ايران تاير به اداره كل معادن و فلزات استان لرستان اين شركت مقدار پودر تالك مصرفي خود را ساليانه 6 تن و ميكا را 18 تن ذكر نموده است و ميتواند به جاي ميكا نيزاز پودر تالك استفاده نمايد كه جمعا 24 تن درسال ميگردد. شركت كيان تاير نيز نياز خود را براي تهيه تيوپ بين 35 تا 40 تن اعلام نموده است.
استفاده از در صنایع آرایشی و ضدعرق
تالک به عنوان ماده اصلی بسیاری از محصولات آرایشی استفاده می شود. صفحات بسیار ریز پودر تالک به سهولت به پوست می چسبد اما به آسانی قابل شستشو است. نرمی تالک اجازه می دهد تا بدون خراش بر روی پوست قرار گرفته و پاک شود. تالک دارای قابلیت جذب رطوبت، عطر و چسبیدن به پوست و به عنوان روان کننده و ایجاد اثر قابض در تماس با پوست انسان، آن را به یک عنصر مهم در بسیاری از ضد عرق ها تبدیل نموده است. در سال 2011 حدود 7% از تالک مصرفی در ایالات متحده در صنایع تولید لوازم آرایشی و ضد عرق ها استفاده شده است.
کشورهای تولید کننده عمده تالک
میزان تولید تالک در سال 2011 در پاسخ به رکود اقتصاد جهانی پایین بود. بیشتر کشورهای تولید کننده تولید خود را نسبت به سال 2010 افزایش ندادند. چین، کره جنوبی، ایالات متحده، فنلاند، برزیل، فرانسه و ژاپن بزرگترین تولیدکنندگان این کانی هستند. ایالات متحده در تولید انواع تالک مورد نیاز در مصارف صنعتی خودکفا می باشد. در سال 2011 تولید تالک بالغ بر 615000 مترمکعب برآورد شد که ارزشی بالغ بر 20 میلیون دلار داشته است. سه شرکت در ابالات متحده نزدیک به 100 درصد از تولید این کانی در کشور را به خود اختصاص میدهند.
تالک به عنوان روان ساز
از تالک بعنوان روان ساز دما بالا استفاده می شود بطوریکه قادر است در شرایطی که روان سازهاي با پایه روغن تحمل نمی کنند، استفاده شود. از پودر تالک بعنوان حامل حشره کش ها و قارچ کش ها استفاده می شود. همچنین می تواند به آسانی با افشاننده بر روي برگ ها و ساقه هاي گیاهان دمیده شده و بر روي آنها بچسبد. نرمی این ماده موجب کاهش فرسودگی ابزارهاي مورد استفاده آن می شود.
تالک به عنوان سنگ ساختمانی
سنگی که به نام سنگ صابون می شناسیم، توده ای از انواع مختلف تالک همراه مقادیری از کانی های دیگر از قبیل میکا، کلریت، آمفیبول و پیروکسن است. نرمی این سنگ استفاده از آن را آسان می سازد و موجب می شود کاربردهای متنوعی در ساختمان و مجسمه سازی داشته باشد و از آن بعنوان سطح پیشخوان، صفحات الکتریکی، سنگ شومینه، مجسمه سازی و ساخت تندیس استفاده شود.
تالک در صنایع کشاورزی
تالکهای قابل مصرف در حشرهکشها باید با اجزا ذرات فعال و فرمولهای حشرهکش سازگار باشند. رنگ تالک برای این مصرف مهم نیست. چگالی مورد نیاز متغیر و بر حسب روش بکارگیری حشرهکش تولید شده، متفاوت است. برای مصارف دارویی کشاورزی معمولا تالک مورد نیاز سخت و محکم نیست و فقط خاصیت ساییدگی تالک باید حداقل باشد تا باعث خوردگی و فرسودگی ماشینی که این حشرهکشها را در بر دارد، نشود.
تالک در صنایع کاغذسازي
بیشتر کاغذها از خمیره الیاف زیستی تهیه می شود. این خمیره از چوب، لته و دیگر مواد زیستی ساخته شده است. کانی تالک با ساختار ریز به خمیره اضافه می شود تا به عنوان پرکننده استفاده شود. هنگامی که خمیره به صفحات نازک پیچیده می شود، کانی پرکننده فضای بین صفحات الیاف خمیره موجب سطح صاف تر کاغذ می شود. تالک و دیگر مواد پرکننده موجب بهبود مانی، روشنی و سفیدی کاغذ می شود. تالک همچنین می تواند قدرت جذب جوهر را در کاغذ بهبود بخشد. در سال 2011 صنایع کاغذ در حدود 16% از تالک مصرفی در ایالات متحده را شامل می شد.